Samen
Een paar weken geleden schreef ik het blog ‘gelukkiger in een kleine wereld’. Samen sluit hier in zoverre op aan dat het wat dieper ingaat op een veilige belevingswereld. De aanleiding voor het schrijven van dit blog is een onderzoek over drugsverslaving. Drugsverslaving is voor een belangrijk gedeelte gekoppeld aan eenzaamheid. Dit wordt omschreven door Johann Hari, in het boek Chasing the scream. Nu gaat het mij niet zo zeer om de drugsverslaving, maar aan de verslaving in het algemeen. In het boek hangt Hari een controversiële theorie aan dat verslaving niet gebonden is aan het product dat genuttigd wordt als wel aan het ontbreken van gezonde verbindingen met anderen. En dit vind ik het interessante stuk van het onderzoek. Want door het ontbreken van gezonde verbindingen met anderen ben je vatbaar voor alle verslavingen. Drugs, social media, porno, drank. Laat ik eerst in het kort vertellen over het onderzoek van Johann Hari.
Het onderzoek
Johann Hari is de auteur van het boek Chasing the scream. Hij heeft ook meegewerkt aan een uitermate verhelderend youtube filmpje, wat voor mij de inspiratie was tot het schrijven van dit blog. In het boek haalt hij verschillende onderzoeken aan die zijn gedaan om aan te geven hoe verslavend drugs is. Een onderzoek uit het begin van de vorige eeuw ging als volgt. Men zette een rat in een kooitje, en gaf hem de keus water met heroïne te drinken, of gewoon water. De rat koos voor het heroïne water, raakte verslaafd, en stierf hier uiteindelijk aan. Ergo, Heroïne is verslavend.
Nu is heroïne een opiaat. In het ziekenhuis krijgen mensen deze stof zeer zuiver aangeboden als pijnstiller onder de naam Diamorfine. Soms verschillende dagen lang doormiddel van een pompsysteem. Wanneer deze mensen echter uit het ziekenhuis ontslagen worden zijn ze niet verslaafd aan heroïne, ondanks dat ze toch een grote dosis heroïne hebben gekregen. Dit was reden genoeg om hier onderzoek naar te doen. Dr Bruce K. Alexander, van de Simon Fraser University in Vancouver, British Columbia, Canada. Hij ontwierp hiervoor Rat Park. In plaats dat de rat nu in zijn eentje zat, had hij nu genoeg vriendjes om zich heen, er was leuk rattenspeelgoed, en, twee flessen met water. Eén fles met water, één fles met heroïne water. Het heroïne water werd nauwelijks gedronken, en ratten werden niet verslaafd. Hieruit blijkt dat het niet de aanwezigheid van de drugs is, maar het ontbreken van sociale banden, dat er voor zorgt dat mensen verslaafd raken. Hier kwam ik uit op het punt dat ik de stelling nog steeds discutabel vond. Want ook verslaafden kunnen met mensen samen leven. Na hier over nagedacht te hebben kom ik tot de volgende conclusie.
Verschil in samenzijn en samen zijn.
Het verschil tussen samenzijn en samen zijn, is niet alleen het ontbreken van een spatie. Samenzijn is in mijn ogen een veel algemener begrip dan samen zijn. De nadruk ligt hier veel meer op samen. Dat is in principe helemaal niet zo erg. Samen is goed. Ik zie het een beetje als een groep rockers die naar Fortarock gaan, en daar samen zijn. Heel leuk, heel gezellig, samen even heerlijk uit je dak gaan op de muziek van je favoriete rockgroepen. En daarna scheiden de wegen weer.
Bij samen zijn ligt de nadruk veel meer op het zijn. Je voelt je goed, samen met de anderen. Je vormt een sterke band. Je hebt een kwalitatieve goeie affectieve band met elkaar. Er is, zoals ik dat noem, een van hart tot hart band.
Wanneer deze band bestaat heb je iets om naar terug te keren. Je stelt je open voor elkaar, en bent niet bang je kwetsbaar op te stellen. Je zal niet afgerekend worden op hetgeen je zegt, je hebt begrip voor elkaar. Deze warme omgeving zorgt dat je je kan wapenen tegen alle kwaad. Dus ook tegen verslavingen.
Kwaliteit in verbinding.
De mens is op zoek naar verbinding. Deze verbinding moet kwalitatief goed zijn. Wanneer dit niet zo is zal de mens op zoek gaan naar surrogaten. Hieronder vallen verslavingen. Een verslaving vervangt dan in principe de hartsverbinding die je zo graag met iemand hebt.
Wat is binnen deze hartsverbinding dan belangrijk? Heel belangrijk is dat binnen je samen zijn ook jezelf kan zijn. Je hoeft je niet groter voor te doen dan die je bent. Je hoeft geen rol te spelen. Wanneer je dat wel gaat doen, blokkeer je jezelf in je echtheid. Wanneer je dus niet je echte zelf kan zijn, blokkeert ook de hartsverbinding die je met iemand legt. Echtheid is dus essentieel voor het leggen van een hartsverbinding.
Dit is ook een reden waarom er binnen een relatie nog altijd een verslaving kan zijn. Wanneer jij jezelf constant groter voor wilt doen in je relatie, of je voelt je niet veilig genoeg, is er sprake van een slechte verbinding. Je leeft wel met elkaar samen, maar er is geen sprake van zijn. Je werkelijke ik is immers afwezig. Die heeft zich verstopt achter een hoop muurtjes. Muurtjes van afstandelijkheid, muurtjes van bravoure, muurtjes van agressie. Binnen een goeie relatie worden deze muurtjes geslecht, en kan je je kwetsbaar opstellen naar elkaar. Er kan een hartsverbinding groeien tussen jouw en je partner, of tussen jou en je hartsvriendin. Want dat is ook de reden dat we spreken over harts vrienden of vriendinnen. Dit zijn de mensen bij wie je je zo veilig voelt dat je een hartsverbinding aan kan gaan.
Geen verbinding kunnen maken.
De clou van verslavingen ligt dus niet in de verslavende stof in het opiaat, of de verslaving aan de social media. De verslaving ligt in de mogelijkheid om hartsverbindingen te kunnen leggen met anderen. En soms gaat dit niet. Je hebt het niet geleerd, je bent er bang voor. Demonen uit het verleden zorgen er voor dat je niet echt een verbinding met mensen kan maken. Dit heeft alles met veiligheid te maken. Wanneer jij je niet veilig voelt, zal je niet zo gemakkelijk geneigd zijn een hartsverbinding aan te gaan. Hier moet je je immers, zoals ik dat noem, senang voor voelen. Senang omvat voor mij meer dan je op je gemak voelen. Het is voor mij meer een staat van zijn. Wat weerhoud je om in deze staat van zijn te komen?
Op weg naar de verbinding met je eigen hart, en dat van anderen.
Wat zorgt er voor dat verslavingen aanlokkelijk zijn, en dat echt contact je tegen staat? Belevenissen in het verleden zijn vaak een grondslag voor angsten die je nu mee draagt. Binnen mijn workshops kunnen we op zoek gaan naar de oorzaak van deze angsten, de oorzaak waarom je je niet veilig voelt bij anderen. Je gaat op zoek naar jouw kernkwaliteiten. Wanneer je hier contact mee maakt kom je weer in je authentieke kracht te staan. Je hoeft geen rol meer te spelen, maar je gaat handelen vanuit kwetsbaarheid. Hierdoor leer je dat kwetsbaarheid een kracht is, die je vanuit zuiverheid laat handelen.
Belangrijk binnen dit verhaal is waar jouw grenzen liggen. Wanneer je dit weet, weet je namelijk binnen welk kader jij je gelukkig voelt. Het kader biedt veiligheid voor jouw gevoel, jouw kwetsbaarheid. Wanneer je je grenzen kent zal je ook aangeven, wanneer iemand hier over heen gaat. Dit zorgt er voor dat je je veilig blijft voelen. Maar wat voor jou geldt, geldt ook voor de ander. Weet wat de grenzen van een ander zijn. Ga hier niet stelselmatig overheen. Want al voelt het voor jou wel goed, omdat je binnen je grenzen werkt, voelt dat voor de ander niet goed. Je gaat bij de ander over de grenzen heen.
Grenzen kennen, van jezelf èn van anderen is dus essentieel om een hartsverbinding te realiseren. Het kennen van een kader lijkt beperkend, maar verleent je uiteindelijk vrijheid in veiligheid. Wanneer je elkaars grenzen kent, zijn er oneindig veel dingen te ontdekken. Je voelt je veilig en durft de stap om in het echte leven te duiken te nemen. Door grenzen, veiligheid, verbondenheid. Echte verbondenheid binnen je gezin, je vriendenkring of andere groepen. Het respecteren van grenzen draagt ook bij aan het vormen van de van hart tot hart band. Door de veiligheid van deze grenzen kan je je open stellen voor elkaar, zodat je een hoog kwalitatieve band met elkaar kan opbouwen. Bij deze band leer je van elkaar, en kan je in goeie samenspraak grensverleggend te werk gaan. Want door deze gezamenlijke kennis worden kaders groter. Dat is de synergie van een goeie relatie gebaseerd op een band van hart tot hart. Zo vergroot je elkaars wereld… Samen…
P.s… Het filmpje wat mij geïnspireerd heeft wil ik jullie natuurlijk niet onthouden. Daarom:
Achtergrondliteratuur bij dit blog:
Ed Nissink Authenticiteit, het pad naar jezelf, Ankh Hermes, Deventer, ISBN 978 90 202 0200 7
Wibe Veenbaas, Piet Weisfeld, Hoe raak ik je aan, Phoenix opleidingen, Utrecht, ISBN 800507
Johann Hari, Chasing the Scream, Bloomsbury, London, 978-1-62040-890-2
Alle foto’s komen van de creative commons site Pixabay. Door op de foto te klikken kom je uit op de pagina van de fotograaf, die hij aangemaakt heeft op pixabay.
© Evert Kruijt 2016
Recente reacties