Massage en lichaamswerk
Historische ontwikkeling van mijn massages en lichaamswerk
Massage vormde bij mij in eerste instantie het uitgangspunt van de therapie. Gedurende massage sessies kwamen er energetische processen op gang, waardoor de cliënt stress los liet, en klaar was een persoonlijk veranderingsproces in te stappen. Op deze wijze leerde ik ook dat lichamelijk een wezenlijk onderdeel van energetische therapie is. Je wordt in wezen als mens in letterlijke zin geraakt door de aanraking. Massage wordt ook regelmatig aangeraden als middel om emotionele en fysieke stress af te bouwen. Een bijdrage aan het verminderen van stress, komt door de aanmaak van oxytocine, wanneer het lichaam op zachte wijze aangeraakt wordt. Naar de werking van dit hormoon is de afgelopen decennia veel onderzoek gedaan. Met name door Kerstin Uvnäs Moberg, welke naar aanleiding van deze onderzoeken een boek gepubliceerd heeft onder de naam ‘De Oxytocine factor’.
Oxytocine en massage
Oxytocine is een hormoon. Hormonen werken samen met de zenuwen in het lichaam. Hoe de exacte werking tussen hormonen en zenuwen werkt, weet men binnen de wetenschap nog niet. Ik denk dat hier dus juist het gat valt waar de energetische werking van het lichaam blijkt. Door stress hormonen kan een overbelasting van het zenuwstelsel ontstaan. Deze stress hormonen (zoals adrenaline) moeten voldoende uit het lichaam en het systeem gewerkt worden, om op een gezonde wijze de stress af te bouwen, zodat ze geen emotionele schade aanrichten.
Massage en het loslaten van stress
Uit eigen ervaring weet ik dat massage er voor kan zorgen dat op energetisch niveau spanningen los worden gelaten door middel van trillen. Dit trillen is een lichamelijk gevolg van het loslaten van stresshormonen welke zich net voor, tijdens en na het trauma heeft opgebouwd in het lichaam. Dat het lichaam dit stresshormoon nooit op een natuurlijke manier heeft losgelaten, komt omdat de moderne mens dit niet meer kan, niet meer de tijd voor neemt. Men blijft door functioneren, ondanks dat het lichaam eigenlijk rust nodig heeft om het trauma te verwerken. Dit moet een diepe, innerlijke rust zijn, welke in alle vlakken van het lichaam doorwerkt. Een rust die je terug brengt naar de geborgenheid van de moeder, en eventueel de moederschoot.
In de jeugd, de eerste levensjaren, wordt het heel normaal gevonden dat men een kind aanraakt, en liefdevol vertroeteld. Al snel komt er (mede door allerlei misstanden die de afgelopen tijd met kinderen hebben plaatsgevonden in kinderdagverblijven) de fase waarin kinderen alleen nog maar functioneel aangeraakt mogen worden (een hand schudden). Daarmee ontzeggen we onze kinderen om, naast de verstandelijke ontwikkeling ook de emotionele en gevoelsontwikkeling door te zetten. Door het onderzoek van Kerstin Uvnäs Moberg blijkt nu dat stress en trauma sneller afgebroken worden door mensen juist aan te raken.
Tot voor kort was er weinig bekend over het biochemische profiel van ontspanning of het belang van aanraking bij het voor oxytocine verbonden rust en verbondenheids systeem. Het was wel duidelijk dat mensen die werden gemasseerd, vaak met rozige wangen en een ontspannen glimlach van de tafel kwamen. De ervaringskennis bestaat dus al een hele tijd. We weten dat het aaien van dieren de oxytocine afgifte bevordert en het rust en verbondenheid systeem activeert. Het zelfde lijkt te gebeuren bij mensen. De fysiologische effecten verklaren waarom ervaring gebaseerde aanrakingstechnieken zich hebben ontwikkeld.
Veel onderzoeksresultaten betreffende massage zijn lastig te interpreteren. Er zijn talrijke vormen van massage. Bij sommige behandelwijzen wordt de huid lichtjes aangeraakt, bij anderen wordt de huid en de spieren stevig gekneed of oefent de masseur druk uit op bepaalde punten. Natuurlijk activeren deze behandelingen de sensibele zenuwen, en zullen ze ook wel verschillende resultaten geven; dit is de oorzaak waarom het zo lastig is om de werkelijke effecten van massage te meten en te interpreteren. De relatie tussen de masseur en de ontvanger kan ook variëren.
Bij het Touch Research Institute (TRI) in Miami, Florida, onderzoeken wetenschappers de effecten van aanraking, vooral de klassieke massage van huid en spieren. Ze ontdekten dat massage over het algemeen spanningverlagend, kalmerend en ontspannend effect heeft op kinderen en volwassenen.
Experimenten in een psychiatrische jeugdinrichting hebben bijvoorbeeld aangetoond dat regelmatige massages de jonge patiënten rustiger, minder depressief en angstig,en behulpzamer maakten vergeleken met de leden van de controlegroep.
Ook werd duidelijk dat de concentratie van het stresshormoon cortisol afnam bij volwassenen die werden gemasseerd; deze volwassenen voelden zich minder angstig. Een ander experiment toonde aan dat het na een massage gemakkelijker was om snel en correct een wiskundig probleem op te lossen.Al deze effecten waren vergelijkbaar met de effecten van oxytocine injecties, zoals dat eerder aangetoond was met dieren: een lagere bloeddruk, minder cortisol, minder angst, en een beter leervermogen. Zoals al eerder geconstateerd, zijn de effecten van oxytocine krachtiger en houden langer aan na herhaalde injecties. Het zelfde geld echter ook voor herhaalde massagebehandelingen!
Massage en huidcontact
Premature baby’s hebben baat bij veel huidcontact met hun moeder, maar omdat ze nog zo klein en kwetsbaar zijn, hebben ze eerder behoefte aan een knuffel dan aan een massage. De zogenoemde kangoeroe methode, waarbij de baby tegen de borst aangehouden wordt onder de kleding, werkt vaak beter dan een couveuse. Sommige premature baby’s worden sterker en ontwikkelen zich sneller wanneer ze heel licht worden gemasseerd. Dit moet heel lichtjes gebeuren om het zenuwstelsel niet te zwaar te belasten. De gemasseerde baby’s kwamen sneller aan dan andere baby’s die evenveel voeding kregen. De cortisol waarde in het bloed daalde ook, wat een teken is dat de baby minder gestrest is.
Onderzoek naar massage in Zweedse kinderdagverblijven en scholen gaf aan dat het introduceren van massage in de dagelijkse routine een rustigere groepsdynamiek produceert. Een onderzoek onder meer dan honderd jonge kinderen toonde aan dat ze, met massage, rustiger waren en zich socialer gedroegen. Na slechts drie maanden, halverwege het onderzoek, merkten ouders en docenten dat de kinderen zich minder agressief gedroegen. Aan het eind van de zes maanden was er geen twijfel meer mogelijk dat het gedrag van de gemasseerde kinderen enorm vooruit was gegaan. Ze communiceerde beter met hun klasgenootjes en hadden minder lichamelijke klachten. Na negen maanden toonde een vervolgonderzoek aan dat de effecten niet alleen nog steeds merkbaar waren, maar juist nog sterker waren geworden.
Interessant genoeg waren de kinderen die het best reageerden op het nieuwe regime de meest onhandelbare jongens, wier gedrag tijdens het onderzoek minder agressief en sociaal acceptabeler was dan de vergelijkbare kinderen die geen massage kregen. Door de aangeboren wijsheid van het rust en verbondenheids systeem werden de kinderen van nature al rustig waren, minder beïnvloed door de massage dan de kinderen die in hun leven een grotere behoefte hadden aan rust en liefdevolle aanraking.
Door de klassieke traditie van Zweedse massage wordt in Zweden deze techniek eerder door ouders, docenten en verzorgers geaccepteerd dan in veel andere landen. In de Verenigde Staten is het bijvoorbeeld amper toegestaan dat een leraar een leerling aanraakt, alleen om hem of haar een hand te geven.
Wat dat betreft, is het belangrijk op te merken dat de kinderen altijd gevraagd werd of ze gemasseerd wilde worden. Op deze manier leren ze dat ze controle hebben over hun eigen lichaamsintegriteit en dat ze grenzen kunnen stellen aan wat voor hen goed voelt. Kinderen moeten begrijpen dat ze het recht hebben om ja of nee te zeggen tegen de aanraking door een andere persoon, of dit nu een kind of een volwassene is. Massage op scholen en kinderdagverblijven kan op deze wijze een bijdrage leveren aan het terugdringen van de excessen op kinderdagverblijven en scholen, waar kinderen het slachtoffer worden van misbruik.
Vrijwillige en strak gestructureerde massage kan een belangrijk element vormen in de relatie tussen kinderen en het personeel op een school of kinderdagverblijf. Het kan deels compenseren voor de afname van fysiek contact in deze drukke wereld en kan tot op een zekere hoogte de toenemende stress bij kinderen en volwassenen tegengaan. Als leraren en medewerkers van peuterspeelzalen en kinderdagverblijven een basismassage zouden leren geven, en dit zouden integreren in hun lessen en activiteiten, zouden de kinderen (en studenten!!) rustiger worden en zou de groepsdynamiek beter zijn.
Massage in een institutionele setting
In ziekenhuizen is bij patiënten met lichamelijke pijn een speciale vorm van massage getest die gemakkelijk te geven is. Deze zogenoemde tactiele massage of tactiele stimulering omvat een techniek die minder ‘hard’ is dan andere soorten massage en werkt voornamelijk door het effect van aanraking van de huid. De weinige maar zeer overtuigende onderzoeken hebben aangetoond dat oudere patiënten na tactiele stimulering beter slapen, minder pijn voelen, minder medicijnen nodig hebben en soms minder verwart, maar juist alerter en socialer zijn. Relaties met verzorgers worden ook beter. Omdat men inmiddels weet wat voor invloed ritmische massage heeft op dieren, is het geen verrassing dat vergelijkbare effecten zien bij mensen.
Onderzoeken tonen aan dat niet alleen in de persoon die massage ondergaat oxytocine aanmaakt, maar ook de masseur. Masseurs vertonen kenmerkende effecten van een hoog oxytocinegehalte, zoals een lage cortisolconcentratie en een lage bloeddruk. Deze mensen genieten vaak een goede gezondheid, wat misschien verband houdt met de aard van hun werk.
Stressverlagend
Onze huidige manier van leven beperkt op velerlei wijze de spontane uitscheiding van natuurlijke oxytocine. We brengen minder tijd door met anderen, zowel fysiek als psychologisch, en we besteden meer tijd aan werk en andere activiteiten. Het toegenomen tempo van werk en sociale activiteiten heeft tot gevolg dat we amper tijd of energie hebben om gewoon tijd door te brengen met elkaar, hand in hand met de kinderen door het park te wandelen of een dag lekker met een geliefde in bed te blijven liggen.
Zonder contact hebben we minder aanraking, en zonder aanraking hebben we minder oxytocine. Tegenwoordig zijn geweld en agressie onder jongeren een enorm probleem. Kinderen worden steeds verstorender en agressiever en kunnen zich minder concentreren dan tien jaar geleden. Onze jongere generatie heeft meer rust en verbondenheid nodig.
Naarmate we meer inzicht krijgen in het belang van een goede balans tussen stress en rust en ontspanning, kunnen we bewust kiezen voor activiteiten die oxytocine vrijmaken zonder negatieve bij effecten. Een lichaamsmassage, een voetmassage kunnen ons bijvoorbeeld helpen ontspannen en genieten van de effecten van oxytocine in ons lichaam.
Trauma veroorzaakt stress in het lichaam. Deze stress bouwen we af door middel van poly energetische technieken. Nu uit het uitgebreide onderzoek blijkt dat massage een zeer wezenlijke bijdrage levert aan het afbouwen van stress in het lichaam ben ik van mening dat dit niet meer in het pakket van een goede poly energetische therapeut kan onderbreken. Dit zal het pakket aan technieken op een goede manier aanvullen. Ook een therapiesessie kan behoorlijk stressvol zijn. Een stressvolle sessie kan daarom prima met een massagesessie worden afgesloten, zodat de cliënt toch met een goed gevoel naar huis gaat.
(Bron: De oxytocinefactor, Kerstin Uvnäs Moberg, pag. 149/ 154)
Reacties