Over coping mechanismen en Trauma
Binnen eerdere blogs heb ik de term Trauma al eens laten vallen. Een trauma wordt volgens de DSM 3 (De lijst waar alle psychische ziektebeelden in vernoemd worden).veroorzaakt door een stressvolle gebeurtenis ‘die buiten het bereik van de menselijke ervaring ligt en die voor bijna iedereen uitgesproken beangstigend zou zijn’. Voor mij is dit een uitermate vage omschrijving. (Dit is ook de reden dat het in latere DSM versies is aangepast).
Wat voor stressvolle gebeurtenissen liggen buiten de menselijke ervaring?
Wat is voor bijna iedereen beangstigend?
Wanneer je de bovenstaande vragen in ogenschouw neemt, kom je uit bij coping mechanismen. Daarom zal ik deze eerst uitleggen, voor ik verder iets uitleg over trauma.
Wat zijn coping mechanismen?
In je jeugd leer je bepaalde strategieën aan om met gebeurtenissen om te kunnen gaan, die moeilijk voor je zijn. Deze strategieën noem je coping mechanismen. Op deze wijze leer je hoe je met tegenslagen om moet gaan. Je kan op verschillende manieren reageren wanneer je tegenslagen tegen komt.
-
Actief aanpakken: het probleem wordt geanalyseerd en opgelost.
-
Sociale steun zoeken: troost en begrip zoeken bij anderen, samen met een ander het probleem oplossen.
- Vermijden: het probleem wordt ontkend en vermeden.
- Palliatieve reactie: men richt zich op andere dingen dan het probleem. In extreme vorm kan dit leiden tot verslavingen.
- Depressief reactiepatroon: piekeren, zichzelf de schuld geven, twijfel aan zichzelf.
- Expressie van emoties: het probleem leidt tot frustratie, spanning en agressie.
- Geruststellende gedachten en wensdenken: men houdt zich voor dat het probleem vanzelf wel goed komt of dat anderen het nog veel zwaarder hebben.
Trauma
Soms kan een gebeurtenis je zo van je stuk brengen dat je je niet weet te handhaven met bovenstaande systemen. De systemen die je aangeleerd hebt bepalen hoe je met gebeurtenissen omgaat, en zijn dus heel specifiek voor jou. Dit heeft tot gevolg dat het ervaren van een trauma voor jou ook heel specifiek is. Dus dit hoeft helemaal geen vliegtuigongeluk of een oorlogservaring in Afghanistan te zijn. Dit kan ook een ruzie op school zijn, een verhuizing van het ene naar het andere oord, of het bekvechten tussen twee volwassenen. Kleine dingen kunnen de wereld op zijn kop zetten, en wanneer dit gebeurd, kan je er niet mee omgaan (coping) wat dan een trauma wordt.
Reactie op een trauma.
Wanneer je reageert op een trauma gebeurd dit altijd in fasen
- je schrikt
- je bevriest
- je reageert
- je komt tot rust
Wanneer je het trauma op je af ziet komen, of ziet gebeuren, is de eerste reactie schrik. Door de schrik bouw je grote hoeveelheden adrenaline op. De schrik uit zich door bevriezen. Daarna kan je reageren door te vechten of te vluchten. Door deze reactie breek je de opgebouwde adrenaline weer af. Vaak komt het voor dat deze cyclus niet geheel doorlopen wordt. Hierdoor kan trauma zich opslaan. Mensen blijven vaak in de bevries reactie hangen, waardoor ze het trauma mee blijven nemen.
Therapie: De cyclus afmaken.
De Amerikaanse biofysicus en psycholoog Peter Levine heeft een methode ontwikkeld om deze cyclus af te kunnen maken. Omdat Peter Levine een biofysicus is, heeft hij veel onderzoek gedaan naar het gedrag van dieren. Zo ook op de uitgestrekte Seringetti vlakte in Afrika. Hier leerde hij hoe dieren met trauma omgaan. Wanneer antilopen op de Serengetti opgejaagd worden door een roofdier, valt er altijd maar één ten prooi. De anderen vluchten (waardoor ze adrenaline afbouwen), en komen tot rust. Tijdens deze rust gaan de dieren over hun hele lichaam trillen, om zo de laatste adrenaline er uit te trillen. Dit is een natuurlijke wijze van loslaten. Dit doet zich niet alleen bij dieren voor, maar ook bij mensen. Trillen na grote inspanning, trillen van woede, maar ook trillen bij een diepe ontspanning op de massagetafel. Op deze wijze wordt de opgebouwde adrenaline weer afgebouwd.
Wanneer adrenaline zich in een groter tijdsbestek opbouwt, kan het ook een trauma worden. Een voorbeeld hiervan is psychische stress doormiddel van Burn- out. Het lichaam krijgt dan niet de kans de adrenaline af te bouwen.
Binnen de praktijk werk ik met verschillende technieken om trauma te verwerken, door adrenaline af te bouwen.Eën van de technieken die ik hanteer is ontwikkeld door Peter Levine, waarbij ik jou vanuit de bevriezing na het trauma, weer in actie breng, waarbij je door beweging de traumaspecifieke opgebouwde adrenaline loslaat. Door mijn cliënten wordt dit als zeer bevrijdend ervaren.
Alle technieken zijn zeer praktisch en eenvoudig uit te voeren, en zorgen voor een directe afbouw van de adrenaline, en dus ook, met het afbouwen van het gevoel dat op het trauma ligt. Want ik kan het trauma niet wegnemen. Ik kan wel de bijbehorende lading laten veranderen, waardoor het trauma van aard verandert. Ik denk hierbij niet in grote of kleine trauma’s. Ik heb hier geen waardeoordeel over. Ik help je met het gevoel wat op het trauma zit, waardoor dit je niet meer blokkeert in je dagelijkse doen. Daarna leer ik je het juiste coping mechanisme aan zodat de gevoelens weg blijven. Op deze wijze kan jij zonder belemmeringen de toekomst in gaan!
Klinkt dit als muziek in je oren, en wil jij de stap zetten, om je trauma’s achter je te laten? Wil je bevrijdt worden van de gevolgen van een burn- out, of de gevolgen van een door jou ervaren trauma?Maak dan een afspraak via contact voor een vrijblijvend gesprek!
Wil jij ervaringen of visies delen over copingmechanismen of hoe jij trauma ervaart? Laat dan een bericht achter, en maak kans op een meditatie MP3!
© Evert Kruijt, 2013
Prima stuk Evert. Duidelijk voor mij
Mooi hoe de natuur werkt met dat trillen! Jammer dat dat in de beschaafde wereld afgeleerd wordt. Hoe beschaafd…..
Duidelijke uitleg in ieder geval, ook over het afmaken van de cyclus!
Evert, duidelijke uitleg. Hier kunnen veel mensen baat bij hebben.
Benieuwd naar je volgende blog!!
http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1356595/afleveringen?page=1
Ik vind dit pleidooi van Dirk de Wachter heel passend in deze tijd. Zoals ik zijn uitleg ervaar: niet alles is op te lossen, en dat hoeft ook niet. Alles als een ‘probleem’ bestempelen waaraan gewerkt ‘moet’ worden is een door de maatschappij opgelegd verschijnsel. Je bent zoals je bent, en zo is het goed. Je ‘hoeft’ niet te veranderen of je aan te passen. Gevoelens van welke aard dan ook horen bij het leven en kunnen en mogen in mijn beleving niet weggepoetst worden. (H)erkenning is belangrijk en nuttig, dat geeft jou als mens een keuze. Het hebben van (een) keuze(s) is ontwikkeling van het bewust-zijn. Als jij je bewust bent van jezelf kun je ervoor kiezen om gevoelens te laten voor wat ze zijn en ze te omarmen als waardevolle lessen in je eigen leven. Of niet. Niets moet en alles mag, want jij bent zoals jij bent, en dat is een waardevol, belangrijk mens in de wereld. Ik ervaar de titel van zijn boek ‘Borderline times’ als een knipoog naar de film van Charlie Chaplin ‘Modern times’.
Klopt Theresse. Gevoelens zijn signalen. Signalen die we op kunnen pikken, en hierdoor onze levens lessen kunnen leren, of signalen die we kunnen negeren. Hierin heb je de keuze. Waar kies je dus voor? Leren van je gevoelens door goed te kijken wat ze je te zeggen hebben, waardoor je leert leven met deze gevoelens. Ze hoeven ook niet altijd opgelost te worden, zolang je er geen last van hebt. Geluk is immers ook eindig, want iedere keer als het ene gevoel bevredigd is, zal het volgende de kop op steken.
Dit is ook de reden van het levensgenieten van epicuristen. Hun levensstijl staat haaks op het memento mori van de Calvinisten, bij wie gelukkig zijn, bijna een verbod is, en welke diep in de Nederlandse aard verankerd is. Dit uit zich in mopperen, schelden, negativiteit allom. Hier hoort veranderen niet bij…
Wanneer je last van gevoelens gaat krijgen heb je keuzes. Er mee rond blijven lopen, want eigenlijk leveren ze wat op (zie blog over ziektewinst). Je gaat je dan verschuilen achter termen als karma, lot of ‘het zij zo’. Je kan het ook aanpakken. Vaak kan je dit niet alleen, en heb je een ander nodig om tot inzicht te komen. Aanpakken, er van leren en doorgaan. Op deze wijze kom je verder in het leven.
Ik ben van mening dat we op aarde gekomen zijn om te leren. Wanneer je de gevoelens (levenslessen) aangereikt krijgt, kan je ze aanpakken, en op een soort hoger niveau het hiernamaals betreden. Als een school zeg maar. Weer een diploma er bij, je kan door. Je kan ook niets doen. In de Zen noemen ze dit suisei- mushi, dronken geboren worden, en dromend sterven. Je hebt geleefd, maar niets geleerd. Dat vind ik zonde van heel erg veel tijd en energie. Dus. Leer ik van mijn gevoelens. Kom ik er zelf niet uit raadpleeg (ook) ik een therapeut. Zodat ik mag leren, en verder mag komen in het leven.
Groetjes, Evert!
Mooie Blog
Beweging vanuit de intuitie is inderdaad het sleutelwoord bij het loslaten van spanningen of oude spanningen ( trauma), dit kan ook door dans, schilderen en door bijvoorbeeld ademhalingstechnieken zoals de vuurademhaling waardoor de energiestroom als het ware weer opgang komt. (vanuit mijn eigen ervaring heb ik gemerkt dat als je deze dingen regelmatig thuis doet er enorm veel losgelaten kan worden zonder dat je hier de nadruk op legt) ook de combinatie schilderen vanuit dans werkt erg goed (beweging in combinatie met de helende werking van kleuren)
Je hebt het over juiste coping mechanisme aanleren, maar wat is juist, door hier ook geen oordeel op te leggen of iets juist is of niet krijgt de client ook niet het idee dat hij of zij iets niet goed doet en wat voor de een goed voelt (juist) is hoeft dit voor de ander niet zo te voelen.
Verder is het belangrijk dat alle gevoelens er mogen zijn, de client hoeft ook het trauma niet her te beleven, het is niet echt belangrijk of deze gevoelens ontstaan zijn door dingen in het verleden of in het heden. Doordat alles er mag zijn, hoef je er geen oordeel op te leggen of met je mind te gaan beredeneren waardoor dit komt. Als je al deze gevoelens gewoon accepteert kun je ze als het ware omarmen, en doordat je ze omarmt kunnen ze losgelaten worden en kunnen de spanningen, blokkades uit je systeem stromen.
Hoi Evert, ik begrijp jouw uitleg, en dank daarvoor. Ik sta hier toch anders in. In de allereerste plaats wat is ‘last’? ‘Last’ hebben van verliefde gevoelens? ‘Last’ hebben van druk van buitenaf? ‘Last’ hebben van …? De term ‘last’ verwijst mijns inziens naar een persoonlijk ervaren van iets of iemand. Waar de één dit ervaart als ‘lust’ of ‘rijkdom’, kan het door de ander worden ervaren als ‘last’. In de tweede plaats bestaan levenslessen niet louter en alleen uit gevoelens. Het leren vanuit en door de materie die je word aangereikt in je eigen leven bevat een breed scala aan ervaringsmogelijkheden. Dit kan gevoelsmatig zijn, maar ook mentaal, geestelijk, fysiek. Het staat ieder mens vrij om te kiezen voor de hulp van een therapeut bij de zaken die je in je leven ontmoet en waarmee jij wilt werken. Dan hebben alle therapeuten in ieder geval werk… In mijn beleving is een therapeut die geen kennis van en inzicht in kosmische wetten heeft (karma dus, zo je wilt) en over een gedegen dosis zelfkennis beschikt, te beperkt om een hulpvrager instrumenten aan te reiken waar die mens verder mee kan werken. Ten slotte: door gevoelens ‘aan te pakken’ zoals jij schrijft krijg je never ever een ‘diploma’ waarmee je in het hiernamaals verder kunt. Dit is volstrekte nonsens. Zoals jij dit stelt zal ieder mens die niet ‘zijn gevoelens aanpakt en daarvan leert’ géén diploma krijgen en DUS niet verder komen in het hiernamaals. Ik weet niet hoe je hierbij komt, maar dit is absolute onzin. Ieder individu leeft op aarde met zijn/haar eigen persoonlijke driedimensionale blauwdruk voor dàt leven. Er zullen altijd mensen zijn die niet kunnen of willen groeien in dit leven. Daar hebben zij voor hun komst op aarde voor gekozen. Dit heeft NOOIT tot gevolg dat je dan geen klasje over mag gaan na je dood.
Hartelijke groet,
Thérèse
Als therapeut bepaal ik de last niet. Sterker nog, als therapeut bepaal ik zelfs het koping mechanisme niet! Ik laat gedurende de therpie mijn cliënt vrij in het bepalen van de middelen die ze nodig heeft, en laat hem of haar dus haar eigen helingsstrategie bepalen. Ik ben geen therapeut die mensen mijn wil op legt. Sterker nog, op school hebben we geleerd dat de cliënt het werk moet doen, en dat wij hierbij alleen begeleiden.
Het klasje van het leven, is mijn zienswijze. Dat dit als nonsens wordt gezien kan ik als schofferend opvatten. Wat voor jou nonsens is, kan voor mij de absolute waarheid zijn. Hetgeen ik in mijn praktijk doorvoer, namelijk het volledig respecteren van de meningen van mijn cliënt, probeer ik in het dagelijks leven ook door te voeren. Op deze wijze stel je je voor elkaar open. Met een open mind kan je open staan voor elkaars ideeën. Dus… geen oordeel.
Wat door de cliënt als slecht ervaren wordt, is zijn oordeel, en is dus datgene waar hij last van heeft. Dat is het thema waarmee hij of zij binnenkomt. En hier gaan we mee aan de slag. Het is niet aan mij om dit als nonsens of gek te beoordelen. Trouwens erg slecht voor de therapeut- cliënt relatie….